بصیرت انتخاباتی

درسیاهکل/اکبر کوچکی : با توجّه به اهمیّت برگزاری یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری که همزمان است با چهارمین انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا ، از این رو در این یادداشت سعی شده است تا با استفاده از آیات و روایات ، صفات و خصوصیّاتی که یک نماینده باید دارا باشد تا بتواند جامعه را اداره کند ، مختصراً ذکر شود.
1- ایمان :
« إِنَّ لَكَ فىِ النَّهارِ سَبْحاً طَوِيلاً * وَ اذْكُرِ اسْمَ رَبِّكَ وَ تَبَتَّلْ إِلَيْهِ تَبْتِيلًا فَاتخَّذْهُ وَكِيلًا * وَ اصْبرِعَلَى مَا يَقُولُونَ وَ اهْجُرْهُمْ هَجْرًا جَمِيلًا » مزمل(73) آیات 10-7
« قطعاً كارهاى تو در روز بسيار است *{از این رو در سختیها } نام پروردگار ترا ياد كن و از همه بِبُر و به او بپيوند * او را كارساز خويش برگزين * و بر آنچه {تکذیب کنندگان حق} مى‏گويند صبر كن و به وجه ىپسنديده از ايشان دورى جوى »
2- امانت داری
«إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَن تُؤَدُّواْ الْأمَانَاتِ إِلىَ أهْلِهَا وَ إِذَا حَكَمْتُم بَينَ النَّاسِ أن تَحكُمُواْ بِالْعَدْلِ» نساء (4) آیه 58
«خداوند فرمان می‏دهد که امانت‏ها را به صاحبانشان برگردانید و وقتی که میان مردم حکم می‏کنید ، به عدالت حکم کنید »
3- علم و آگاهی در انجام امورمحوله و نیز نسبت به مشکلات جامعه
« قَالَ اجعَلنِی عَلی خَزائنِ الارضِ انِّی حفیظٌ علیمٌ » یوسف (12) آیه 55
« گفت : مرا برخزاين اين سرزمين بگماركه من نگهبانى دانايم »
همانطور كه از ترجمه آیه و رخداد یوسف پیامبر (ع) برمی آید ، ویژگی علم و آگاهی در این پیامبر خداوند باعث شد كه ریشه نابسامانی آن عصر را شناسایی كرده و در پی چاره جویی برآید.
4- خوش برخورد بودن :
«فَبِمَا رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنتَ لَهُمْ وَ لَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ فَاعْفُ عَنهْمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ »
آل عمران ( 3) آیه 159
« {ای پیامبر} به سبب رحمت خداستكه تو با آنها اينچنين خوشخوى و مهربان هستى. اگر تند خو و سخت ‏دل مى‏بودى از گرد تو پراكنده مى‏شدند. پس بر آنها ببخشاى و بر ايشان آمرزش بخواه »
5- شور و مشورت با افراد صالح و شایسته
«وَ شَاوِرْهُمْ فىِ الْأَمْرِ فَإِذَا عَزَمْتَ فَتَوَكَّلْ عَلىَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يحُِبُّ الْمُتَوَكلِِّينَ » آل عمران(3) آیه159

« در کارها با آنان مشورت کن اما زمانی که تصمیم گرفتی‏ (قاطع باش و بر خدا توکل کن زیرا خداوند متوکلان را دوست‏ دارد »
6- لیاقت و شایستگی علمی و جسمی !!!
« …. قال إنَّ اللهَ اصطَفَاهُ علیکُم و زَادَه بَسطَۀً فِی العِلمِ و الجِسمِ… » بقره (2) آیه 247
« …گفت : خدا او را بر شما برگزيده است و به دانش و توان او بيفزوده است‏… »
خداوند در این آیه با اشاره به لیاقت و شایستگی طالوت در زمینه علمی و هم در امورجسمی به جهت فرماندهی سپاه این خصوصیّت را از ویژگیهای مهمّ ، جهت فرماندهی و نمایندگی مردم بر شمرده است.
7- شجاعت و شهامت

« یَا ایُّهاالذینَ آمِنوا اتقوا اللهَ وَ قُولُوا قَولاً سَدیداً » –أحزاب (33) آیه 70
ای کسانیکه ایمان آورده اید ، از خدا پروا دارید و سخنی استوار (قاطع) بگویید »
بر یک نماینده مسلمان شایسته است که چنین باشد و در موضع گیری ها و اظهارنظرهای خود، از هیچ منصب و مقامی هراس نداشته باشد؛ بنابراین کسانی که نفس ضعیف دارند و در حوادث مرعوب قدرتمندان و استعمارگران می شوند، شایسته نمایندگی مردم نیستند.
8- وفای به عهد
« وَ أَوْفُواْ بِالْعَهْدِ إِنَّ الْعَهْدَ كاَنَ مَسُولاً» اسراء(17) آیه 34
« به عهد و پیمان خود وفا کنید که از آن پرسش می‏شوید »
پای بندی به عهد و پیمان از عمده ترین اصول مدیریت است، زیرا اساس روابط انسانی و مناسبات اجتماعی و اقتصادی و سیاسی بسته به عهد و پیمان‏هاست و در صورت متزلزل شدن آنها این روابط و مناسبات متزلزل شده و بی‏اعتمادی جایگزین اعتماد، و هرج و مرج جایگزین نظم و سستی جانشین استواری می‏شود. با از بین رفتن پای بندی به عهد و پیمان‏ها پیوند میان مردم و مدیران‏ گسسته می‏شود ، زیرا پای‏بندی به عهد و پیمان،عین صداقت و صداقت موجب نفوذ به قلب‏هاست.
9- داشتن سعه صدر
حضرت علی(ع) می‏فرماید : « سعه صدر ابزار ریاست است » (نهج‏البلاغه،حکمت‏ 167).
سعه صدر یعنی داشتن ظرفیت، تحمّل و حوصله‏ زیاد. فرد کم حوصله و عصبانی و زود رنج و کسی که زود از کوره‏ در می‏رود نمی‏تواند مدیر باشد. کسی می‏تواند مدیر باشد و دیگران‏ را اداره کند که بر خود حاکم باشد و بتواند خود را نظارت کند.
10- نفی سوء استفاده مدیر و وابستگانش‏ از امکانات
از اصول مدیریت صحیح، بستن راه‏های سوء استفاده افراد، به‏خصوص اطرافیان و بستگان است. اگر زمام دار و مدیر در جهت‏ منافع شخصی خود گام بردارد دیگر هیچ چیز مانع سوء استفاده‏ اطرافیان و وابستگان نخواهد شد و این مسئله موجب انهدام‏ نظامهاست.
« بپرهیز از امتیازخواهی و این که چیزی‏ را به خود مخصوص داری که همه مردم در آن یکسانند » ( نهج البلاغه،نامه53)
امام علی(ع) پیوسته می‏فرمود : « ای مردم کوفه ، اگر من از شهر شما با چیزی بیشتر از مرکب و بار و بنه مختصر خود و غلامم‏ فلانی ، بروم خائن خواهم بود » (شرح ابن ابی الحدید،ج 200،2)
حضرت امیر(ع)در عهدنامه مالک اشتر می‏فرماید که مدیر باید راه تعدی اطرافیان و وابستگانش را به مردم ببندد و اجازه ندهد که به دلیل نزدیکی وابستگی امتیازی خاص بگیرند و از امکانات‏ عمومی برای منافع شخصی خود استفاده کنند و از نیروی کار و امکانات جامعه به اتکای وی استفاده کنند.